Τα τρία γνωστά είδη τσαγιού (Camelia Sinensis)

Σπύρος  Τσαγ.                ..........................................................................

Σύμφωνα με τον κινέζικο μύθο, ο αυτοκράτορας Σεν Νουνγκ συνήθιζε να επισκέπτεται τις επαρχίες και να παρακολουθεί τη ζωή των απλών ανθρώπων. Οπου αυτός και η ακολουθία του σταματούσαν για να ξεκουραστούν έπιναν χλιαρό νερό, το οποίο ο αυτοκράτορας πίστευε ότι ηρεμεί και αναζωογονεί. Μια καλοκαιρινή ημέρα, που οι υπηρέτες του ετοίμαζαν το νερό, ένα φύλλο από διπλανό φυτό έπεσε στο δοχείο με το ζεστό νερό, δίνοντάς του ένα σκούρο καφέ χρώμα. Ο αυτοκράτορας ζήτησε να το δοκιμάσει και το βρήκε δροσιστικό. Ηταν το 2737 π.Χ. Η ιστορία του πιο δημοφιλούς αφεψήματος στον κόσμο μόλις ξεκινούσε...

Το τσάι προέρχεται από τα φύλλα του φυτού «Camelia Sinensis» («Καμέλια η σινική»). Πρόκειται για ένα αειθαλές φυτό με λευκά άνθη που φτάνει μέχρι και τα 10-15 μ. σε ύψος και μπορεί να παράγει τσάι για 60-80 χρόνια, αν και η παραγωγή του αρχίζει να μειώνεται σταδιακά μετά το πέρας των 50 χρόνων. Τα διαφορετικά είδη τσαγιού (άσπρο, πράσινο, «Οolong», μαύρο και κόκκι­νο) δεν προέρχονται από διαφο­ρετι­κές ποικιλίες φυτών, όπως ­λανθασμένα πιστεύεται, αλλά είναι αποτέλεσμα διαφορετικής επεξεργασίας παρασκευής. Το τσάι, λοιπόν, ανάλογα με τον τρόπο επεξεργασίας του, χωρίζε­ται σε τρεις κυρίως κατηγορίες: 

● Το μη ζυμωμένο (λευκό και ­πράσινο τσάι).
● Το μερικώς ζυμωμένο («Οolong» ή Ούλονγκ τσάι).
● Το πλήρως ζυμωμένο (μαύρο τσάι). Το μαύρο τσάι περνά από στάδια ζύμωσης τα οποία βασίζονται σε τεχνικές που αναπτύχθηκαν στην αρχαία Κίνα εδώ και χιλιάδες χρόνια.


Πράσινο τσάι

Το είδος του τσαγιού που έχει γίνει αντικείμενο χιλιάδων ερευνών και που διαπιστώνουν μέρα με τη μέρα όλο και περισσότερα οφέλη τα οποία σχετίζονται με την κατανάλωσή του. Προκύπτει από ελαφριά επεξεργασία των φύλλων και διαθέτει πλούσια γεύση και σχετικά μικρό ποσοστό καφεΐνης σε σχέση με τον καφέ και το μαύρο τσάι. 

Πιο συγκεκριμένα, ορισμένες από τις πιο ενδιαφέρουσες έρευνες υποδεικνύουν τα εξής:

-Η συχνή κατανάλωση πράσινου τσαγιού έχουν μικρότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν καρδιαγγειακές παθήσεις και ορισμένους τύπους καρκίνου.

-Συγκεκριμένα, οι ουσίες που περιέχουν, λέει ιαπωνική έρευνα, ενδεχομένως καταπολεμούν τα βακτήρια που σχετίζονται με τον καρκίνο του στομάχου.

-Τα φλαβονοειδή που περιέχει μια κούπα τσάι είναι περισσότερα από οποιαδήποτε άλλη υγιεινή τροφή (όπως τα φρούτα και τα λαχανικά) – πρόκειται για ουσίες με αντιοξειδωτική και αντικαρκινική λειτουργία.

-Χάρη στις κατεχίνες που περιέχει, βοηθά σε προγράμματα ελέγχου ή απώλειας βάρους.

-Συμβάλλει στην αύξηση της πυκνότητας των οστών, κάτι που το καθιστά σύμμαχο ενάντια στην οστεοπόρωση.

-Υπάρχουν ερευνητικές ενδείξεις για την δράση του πράσινου τσαγιού ενάντια στην φθορά των εγκεφαλικών κυττάρων, κάτι που επίσης βοηθά στην αντιμετώπιση εγκεφαλικών και της νόσου του Alzheimer. 


 Μαύρο τσάι

Πρόκειται για ένα από τα δημοφιλέστερα και πιο διαδεδομένα είδη τσαγιού στον κόσμο και έχει υποστεί την μεγαλύτερη επεξεργασία από όλα τα υπόλοιπα, γι’ αυτό και διαθέτει επιβλητική, πλούσια γεύση, που μάλιστα διατηρείται για ολόκληρα χρόνια αποθηκευμένο στο ντουλάπι μας. Μαύρο αποκαλείται στην Δύση εξαιτίας του μαύρου χρώματος των φύλλων του μετά την επεξεργασία, ενώ στην Κίνα αποκαλείται «κόκκινο τσάι», εξαιτίας του χρώματος που χαρίζει στο ρόφημα. 

Παρά την επεξεργασία που υπόκειται, το μαύρο τσάι διατηρεί επαρκή ποσότητα αντιοξειδωτικών, τα οποία θωρακίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Μπορεί επίσης να μειώσει τα επίπεδα της «ορμόνης του στρες» (κορτιζόλης), ενώ έχει μελετηθεί και η θετική του επίδραση σε όσους πάσχουν από Parkinson, καθώς και σε όσους θέλουν να την προλάβουν. Συμπληρώστε, τέλος, και τις μελέτες που του αποδίδουν θετικές επιδράσεις ενάντια στον καρκίνο, την χοληστερίνη, την αρθρίτιδα, την κακή στοματική υγιεινή και την παχυσαρκία. 



Oolong 

Είναι το παραδοσιακό κινεζικό τσάι που βρίσκεται «κάπου ανάμεσα» στο πράσινο και το μαύρο, αφού οξειδώνεται λίγο περισσότερο από το πρώτο και ελαφρώς λιγότερο από το δεύτερο. Διαθέτει ελαφρώς λιγότερη καφεΐνη από το μαύρο τσάι, ενώ μερικές από τις ευεργετικές του δράσεις είναι οι εξής: Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και του μεταβολισμού, δράση ενάντια σε ιούς και βακτήρια, ανακούφιση σε περιπτώσεις διαβήτη, εκζεμάτων και αλλεργιών, βοήθεια στην απώλεια βάρους (πιο πολύ και από το πράσινο τσάι), και σε μικρότερο βαθμό, όλα τα οφέλη των προηγούμενων ποικιλιών τσαγιού. 

Ένα τσάι ...   στην υγειά σας!

H παραδοσιακή κινεζική ιατρική το συνιστούσε σε πονοκεφάλους, δυσπε­ψία, κατάθλιψη, κόπωση (ως ­τονωτικό) και κατά του γήρατος. Εντούτοις, παρά το γεγονός ότι από την αρχή της ιστορίας του το τσάι χρησιμο­ποιεί­ται και θεραπευτικά, μόλις τις τελευταίες δύο δεκαετίες έχουν ξεκινήσει επιστημονικές μελέτες γύρω από τις πολλές ευεργετικές του ιδιότητες. Τα οφέλη του τσαγιού στην υγεία αποδίδονται κυρίως στην πληθώρα των φαινολικών ενώσεων που περιέχει, λόγω της ισχυρής αντιοξειδωτικής τους δράσης.