Τσάι του βουνού - Sideritis
Αθανασία Τσιγκ. ........................................................................
Το τσάι του βουνού είναι ποώδες φυτό που φτάνει τα 30 εκατοστά ύψος, με λεπτά και στρογγυλά κλαδιά και χνουδωτά φύλλα. Τα άνθη του είναι συνήθως ροζ ή μοβ ή κίτρινα και βρίσκονται σε ταξιανθίες. Οι διάφορες ποικιλίες του απαντούν σε ορεινές και πετρώδεις περιοχές κυρίως και όλες αναδίδουν μια υπέροχη αρωματική μυρωδιά.
αποτελούνται από πολυετή ποώδη φυτά, τα οποία αυτοφύονται σε χώρες της Μεσογείου, ενώ πολλά είδη του γένους αυτού υπάρχουν και στην Ασία. Στην περιοχή της Μεσογείου, όπου φαίνεται να είναι και το κέντρο καταγωγής του φυτού, έχουν καταγραφεί πάνω από 100 διαφορετικά είδη του γένους Sideritis. Η μεγαλύτερη ποικιλία ειδών συναντάται στην Ιβηρική Χερσόνησο, με 45 τουλάχιστον είδη τα περισσότερα των οποίων είναι ενδημικά, ενώ 14 από αυτά απειλούνται σήμερα με εξαφάνιση. Χώρες πλούσιες σε πληθυσμούς και ποικιλία ειδών είναι επίσης η Ελλάδα, η Ιταλία και χώρες των ακτών της βόρειας Αφρικής. Σε όλες σχεδόν τις Μεσογειακές χώρες είδη του γένους αυτού είναι γνωστά, σε τοπική κλίμακα, ως βότανα για διάφορες χρήσεις.
Τσάι του Βουνού είναι ένα θαυματουργό φυτό
αλλά και ρόφημα. Το τσάι του βουνού όπως το λέμε εμείς εδώ στην Ελλάδα, ανήκει στην οικογένεια των χειλανθών (Lamiaceae) και το γένος Sideritis. Το τσάι του βουνού μπορούμε να το βρούμε με διάφορες ονομασίες, όπως σιδερίτης του Διασκουρίδη ή σιδερίτης του Θεόφραστου. Ακόμα, λέγεται ότι πήρε το όνομά του από την ελληνική λέξη «σίδηρος», χάρη την επουλωτική δράση του φυτού κατά των πληγών που προκαλούσαν τα σιδερένια όπλα στους στρατιώτες. Μία τρίτη άποψη υποστηρίζει ότι η ονομασία του οφείλεται στο σχήμα των δοντιών του κάλυκα του άνθους του, που μοιάζουν με αιχμή λόγχης.
Φυτρώνει σε βραχώδεις θέσεις
και σε μεγάλο υψόμετρο. Ανθίζει από τα τέλη Ιουνίου μέχρι και τα τέλη Ιουλίου ή αρχές Αυγούστου, ανάλογα με την περιοχή, συλλέγεται το υπέργειο τμήμα του, σε πλήρη άνθιση. Οι ανθοφόροι βλαστοί ξηραίνονται, ώστε να μπορούν να διατηρηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Το είδος που καλλιεργείται είναι μόνο ο Sideritis raeseri Boiss & Heldr. Το μεγαλύτερο μέρος των φυτών που καταναλώνονται είναι από αυτοφυείς πληθυσμούς που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν. Το γένος σιδερίτης περιλαμβάνει πληθώρα φυτικών ειδών που είναι περισσότερα από 150 είδη. Στα βουνά της Ελλάδας αυτοφυούνται περίπου 17 είδη,τα οποία είναι:Sideritis athoa=>τσάι βλάχικο ή τσάι του Άθω ή μπεττόνικα και αναπτύσεται στο Άγιο Όρος, Sideritis clandestina=>τσάι του Ταϋγέτου ή τσάι του Μαλεβού, Sideritis scardica=>τσάι του Ολύμπου, Sideritis raeseri=>τσάι του Παρνασού ή τσάι του Βελουχιού, Sideritis syriaca=>μολοτίρα ή καλοκοιμηθιά(τσάι Κρήτης), Sideritis euboea=>τσάι της Εύβοιας ή τσάι του Δέλφι.
το τσάι του βουνού έχει αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη, αντιμικροβιακή, βακτηριοστατική, θερμαντική, αντιθρομβωτική και αναγλητική δράση. Ωστόσο το τσάι συνιστάται ως αντισπασμωδικό, επουλωτικό, τονωτικό, αγχολυτικό, ευστόμαχο, εφιδρωτικό, αντιρεθιστικό, αντιαναιμικό, πεπτικό, διουρητικό και αποτοξινωτικό.
Τα εκχυλίσματα των Sideritis Euboea και Sideritis clandestina μπορούν να συνεισφέρουν προληπτικά στην οστεοπόρωση, καθώς προστατεύουν έναντι της απώλειας της οστικής πυκνότητας και ενισχύουν τη μηχανική αντοχή των οστών. Μελέτες υποστηρίζουν ότι μπορεί να καταπολεμήσει την νόσο του ΑλτσχάΪμερ.Ακόμα έχει προληπτικά οφέλη στην ενφάνιση καταρράκτη, θρόμβων και υπέρτασης. Καταπολεμεί τις παθήσεις των τριχοειδών αγγείων και της καρδιάς. Επιταχύνει την αναπνοή. Συνιστάται κατά των ασθενειών του αναπνευστικού και ουροποιητικού συστήματος. Επίσης, η πιο συχνή χρήση του είναι για γρίπη, πονοκέφαλο και πονόλαιμο. Κάνει καλό στην αρτηριοσκλήρωση, ευκοιλιότητα και την μεσογειακή αναιμία. Τα φύλλα του μπορούν να ανακουφίσουν περιοχές με τσιμπήματα εντόμων ή εγκαύματα από τον ήλιο αν τα τρίψετε απάνω σε αυτές.
Τα πιο δραστικά συστατικά του
Το τσάι του βουνού περιέχει φλαβονοειδή, αιθέρια έλαια, τριτερπενικά οξέα, διτερπένια, κουρκουμίνη και καρυοφυλλίνη. Περιέχει επίσης, φαινολοπροπάνια, ιριδοειδή, κουμαρίνες, λιγνάνες και στερόλες. Θεωρείται ότι περιέχει πολλές αντιοξειδωτικές ουσίες που είναι πολύτιμες για τον οργανισμό. Τα πρωταρχικά λοιπόν ενεργά συστατικά του από μελέτες που έχουν διεξαχθεί φαίνεται να είναι φαινολικά οξέα χωρίς να περιέχει καθόλου καφεΐνη.
Είναι εύγευστο και αρωματικό
και μπορείτε να το καταναλώσετε ως ρόφημα, κρύο ή ζεστό, με μέλι ή σκέτο. Για να το φτιάξετε πρέπει να κάνετε κάποια μικρά βήματα. Για το ζεστό τσάι πρώτα ρίχνετε βραστό νερό σε δύο με πέντε κλαδάκια και αφήνετε από 5 με 8 λεπτά να αναδείξει το άρωμα και τις θεραπευτικές του ουσίες. Έπειτα προσθέτετε την γλυκαντική ουσία ή το αφήνετε σκέτο. Για το κρύο τσάι ακολουθείτε τα βήματα για το ζεστό τσάι και το αφήνετε να κρυώσει λίγο και το χτυπάτε με παγάκια στο σέικερ. Μπορείτε να το σερβίρετε σκέτο, με μέλι ή μέλι και λεμόνι.
Σχόλια